ҚР ОСК өкілдері Беларусь Республикасының Парламентіне 

сайлауды байқауға қатысты

 

Орталық сайлау комиссиясының Төрағасы Нұрлан Әбдіров бастаған қазақстандық делегация Беларусь Орталық сайлау комиссиясының шақыруы бойынша 2024 жылғы 25 ақпанда бірыңғай дауыс беру күнінде өткен 8 сайланымдағы Беларусь Республикасы Ұлттық жиналысының өкілдер Палатасы депутаттарының және 29 сайланымдағы Жергілікті депутаттар кеңестерінің депутаттарының сайлауына халықаралық байқауға қатысты.

Беларусь ОСК Төрағасы Игорь Карпенконың айтуынша, Өкілдер Палатасының депутаттығына кандидаттар ретінде барлығы 298 адам ұсынылған. Палатадағы 110 орын үшін 263 тіркелген кандидат күресті, олардың 76,6%-ы саяси партиялардың мүшелері, қалғандары партияда емес. Депутаттыққа кандидаттардың ең көп саны төрт саяси партиядан ұсынылды. Ең көп (112) кандидаттарды «Белая Русь» партиясы ұсынды, екінші орында - Либералды-демократиялық партия (36), үшінші орында - Коммунистік партия (33), Республикалық еңбек және әділет партиясы (22) соңында. Тіркелген кандидаттардың арасында 92 (34,7%) әйел бар, 20 адам (7,6%) алдыңғы сайланымдағы Өкілдер Палатасының депутаттары болып табылады, 10 адам (3,8%) - 31 жасқа дейінгі жастар, 4 адам (1,5%) - зейнеткерлер.

Жергілікті кеңестерге депутаттыққа 18 999 кандидат ұсынылды, 18 802 кандидат тіркелді. Оның 35% - ы саяси партиялардың мүшелері. 119 депутаттыққа кандидаттардың тіркеуге бас тартылған, 78 азамат өз өтініштерін қайтарып алды.

23 ақпанда ҚР ОСК Төрағасы Нұрлан Әбдіров өзінің Беларусь әріптесі Игорь Карпенкомен кездесті. Кездесуге ҚР ОСК мүшесі Шавхат Өтемісов пен Қазақстан Республикасының Беларусь Республикасындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Ерлан Байжанов қатысты. Кездесу аясында мемлекеттердің сайлау органдарының басшылары ағымдағы сайлау науқанының ерекшеліктері мен барысын талқылады. Игорь Карпенко ҚР делегациясын сайлауды өткізуге дайындықтың негізгі кезеңдері туралы хабардар етті, Беларусь ОСК әзірлеп жатқан Сайлау процесін жаңғырту тұжырымдамасының жобасы туралы айтты. Беларусь ОСК төрағасы 2022 жылғы жалпыхалықтық референдум қорытындысы бойынша қабылданған сайлау заңнамасындағы бірқатар жаңалықтарға тоқталды, оның ішінде толтырылған бюллетеньді фото-, бейнетүсірілімге тыйым салу енгізілгенін атап өтті. Игорь Карпенко сонымен қатар елдеріміздің сайлау органдары арасындағы өзара іс-қимылды одан әрі дамытуға мүдделілік танытып, Ынтымақтастық туралы меморандумға қол қоюды ұсынды.

Өз кезегінде Қазақстан ОСК басшысы 20-24 ақпан аралығында өткен мерзімінен бұрын дауыс беруді байқауға үлкен қызығушылық танытты, сондай-ақ тәуелсіз Беларусь тарихындағы ең ірі сайлау науқанының сәтті аяқталуын тілей отырып, байқауға қатысуға шақырғаны үшін әріптесіне ризашылығын білдірді.

24 ақпанда ҚР ОСК Төрағасы байқау шеңберінде Минск қаласының Центральный мен Старовилен аудандарының №482 және №105 сайлау учаскесіне барып, мерзімінен бұрын дауыс беру барысын байқады.

25 ақпанда дауыс берудің негізгі күнінде Қазақстан Ортсайлаукомының басшысы Минск қаласының №126 сайлау учаскесінде сайлау барысын байқауды жүзеге асырды. Осыдан кейін ол Минск қалалық сайлау комиссиясының мүшелерімен кездесу өткізді, оның барысында қалалық комиссия жұмысының ерекшеліктері мен елдің сайлау заңнамасындағы жаңалықтар туралы хабардар болды.

Содан кейін Нұрлан Әбдіров Минск облысы Минск ауданы Новая Баравая ауылында (№26) және Минск қаласының Первомай (№641,642), Советский (№ 593, 697) аудандарында алты сайлау учаскесінде болып, учаскелерді ашу процесін және дауыс беру барысын байқады.

26 ақпанда ҚР Орталық сайлау комиссиясының басшысы Беларусь Республикасы Ұлттық Жиналысының 8 сайланымдағы Өкілдер Палатасы депутаттарын және 29 сайланымдағы Жергілікті депутаттар кеңестерінің депутаттарын сайлаудың алдын ала қорытындылары туралы Беларусь ОСК Төрағасының баспасөз конференциясына қатысты.

Сайлауға Қазақстан Республикасының 13 өкілі қатысты. Беларусь Республикасы ОСК басшылығының шақыруы бойынша - 2 адам, ТМД миссиясы – 8 адам, ШЫҰ миссиясы – 1 адам, ТМД ПАА - 1, ҰҚШҰ ПА-1 адам.

ҚР ОСК үш қызметкері, оның ішінде заң бөлімінің меңгерушісі Бауыржан Тұрғанбаев ТМД Миссиясының құрамында Гомель облысында және Гомель қаласында сайлау процесінің барысын байқады, ОСК аппаратының қызметкері Гүлмира Сейітқали ШЫҰ Миссиясының құрамында Минск облысы мен Минск қаласында сайлау процесін байқады. Олар барлығы 39 сайлау учаскесіне барды.

Беларусьте барлығы 294 шетелдік және 45 505 ұлттық байқаушы өз қызметін атқарды.

Жалпы, Беларусьтегі сайлау жақсы ұйымдастырушылық деңгейде және ұлттық сайлау заңнамасының талаптарын сақтай отырып өтті.